ประโยค ๒ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 132 / 164

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 191 วิบากแห่งตติยฌาน ย่อมเป็นไปในภูมิแห่งทุติยฌาน เหมือนอย่างนั้น ๆ วิบากแห่งจตุตถฌาน ย่อมเป็นไปในภูมิแห่งตติยฌาน ฯ วิบากแห่ง ปัญจมฌาน

ในบทนี้ได้พูดถึงวิบากแห่งฌานและปฏิสนธิ 5 อย่าง ที่สร้างขึ้นจากการมีรูป และอายุของพรหมแต่ละชั้น กล่าวถึงการจัดแบ่งอายุของพรหมแต่ละกลุ่มตามจำนวนกัลป์ และรายละเอียดเกี่ยวกับปฏิสนธิ ที่เกี่ยวข้องกับอำนาจแ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 192 พรหมชั้นสุทัสสี, ๑๖,๐๐๐ กัลป์ เป็นประมาณแห่งอายุของพวกพรหม ชั้นอกนิฏฐาฯ วิบากแห่งอรูปฌานมีอรูปฌานที่ ๑ เป็นต้น ย่อมเป็นไปในภูมิ แห่

การศึกษาถึงอายุของพรหมและเทวดาในชั้นอรูปฌาน อธิบายลำดับของปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ รวมถึงชั้นอรูปฌาน 4 ประเภท ปิฏิสนธิทั้ง 4 ระบุว่าเป็นอรูปปฏิสนธิ โดยมีการวิเคราะห์อายุของเทวดาต่างๆ ที่สำคัญในชั้นอากาส

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 193 กรรมที่ตัดรอน ๑, ด้วยปริยายแห่งการให้ผล (คือให้ผลตามลำดับมี ๔ คือ) ครุกกรรม กรรมหนัก ๑ อาสันนกรรม กรรมที่ได้ทำในเวลา ใกล้ตาย ๑ อาจิ

ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ได้มีการอธิบายเกี่ยวกับกรรมว่าแบ่งออกเป็น 4 ประเภทหลัก โดยกรรมสามารถแบ่งได้ตามลำดับการให้ผลและอำนาจแห่งฐานะที่ให้ผล เช่น อกุศลกรรม, กามาวจรกุศล, รูปาวจรกุศล, และอรูปาวจรกุศล โดยเ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 194 วจีกรรม เพราะเป็นไปโดยมากในวจีทวาร กล่าวคือวจีวิญญัติ ฯ อภิชฌา ความเพ่งเล็ง ๑ พยาบาท ความปองร้าย ๑ มิจฉาทิฏฐิ ความเห็นผิด ๑ (๓ อย่า

บทที่ 194 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการศึกษาเกี่ยวกับกรรมบถ โดยเน้นที่วจีกรรมและมโนกรรม ซึ่งเป็นการสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และการกระทำในจิตใจ รวมทั้งประเภทของกรรมที่แบ่งตามมูลประเภท ได้แก่

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 195 กรรมเหมือนกันฯ แม้อรูปวจรกุศลนั้น ที่เป็นภาวนามัย ซึ่งอัปปนา ก็มี 4 อย่างโดยความต่างแห่งอารมณ์ ฯ บรรดากรรม ๔ อย่างเหล่านี้ อกุศลกรร

บทนี้ศึกษาเรื่องกรรมและวิบากในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยกล่าวถึงกรรมที่เป็นอรูปวจรกุศลและความแตกต่างของอารมณ์ที่มีผลต่อการปฏิสนธิในอบายภูมิและสุคติ พร้อมอธิบายถึงผลของอกุศลกรรมในแต่ละภูมิและวิบาก

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 196 โดยทำนองตามที่กล่าวแล้ว ตามสมควร แก่การสมภพ ฯ [พระโยคาวจรเจริญฌานแล้วไปเกิดในชั้นพรหมโลก] ก็พระโยคาวจร เจริญปฐมฌานที่เป็นรูปาวจรกุศ

เนื้อหาที่กล่าวถึงพระโยคาวจรที่เจริญฌานในชั้นต่างๆ ของพรหม โดยเริ่มจากปฐมฌานจนถึงปัญจมฌาน ซึ่งแต่ละระดับจะนำไปสู่วิสัยโคตรที่แตกต่างกัน เช่น การเกิดในพวกพรหมชั้นต่างๆ เช่น ปาริสัชชา ปุโรหิตา และมหาพรห

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 197 นี้เป็นหมวด ๔ แห่งกรรมในอธิการนี้ ฯ [กำหนดความตายด้วยเหตุ ๔ อย่าง] ชื่อว่าความเกิดแห่งมรณะ (คือความเกิดตาย) มี ๔ อย่าง คือ เพราะสิ้

บทนี้กล่าวถึงกรรมที่มีส่วนทำให้เกิดความตาย โดยแบ่งออกเป็น 4 ประเภท และอธิบายถึงการปรากฏของนิมิตพร้อมการเปลี่ยนแปลงของจิตในช่วงเวลาที่ใกล้ตาย โดยการแสดงถึงการกระทำทางกรรมที่มีผลในการเกิดขึ้นในภพใหม่ ที

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 198 อารมณ์ที่ตนถือเอาแล้วอย่างนั้น ในลำดับจุติจิตนั้นนั่นแล อันสังขาร ซึ่งถูกอวิชชานิสัยห้อมล้อมแล้ว มีตัณหานุสัยเป็นมูลรากให้เกิดอยู่ต

ในหน้าที่ 198 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ได้กล่าวถึงอารมณ์ที่เกิดขึ้นในจุติจิตที่ถูกอวิชชาห้อมล้อมและมีตัณหานุสัยเป็นรากฐาน อธิบายเกี่ยวกับการเกิดและการตายโดยอ้างอิงถึงอารมณ์ที่เป็นปัจจุบันและอดีตที่สัมพั

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 199 ปฏิสนธิ ย่อมมีในกามภพ ฯ ปฏิสนธิ ทั้งหลาย (ทุเหตุกปฏิสนธิ และติเหตุก ปฏิสนธิ) เว้นอเหตุกปฏิสนธิ มีต่อจาก รูปาวจรจุติ ปฏิสนธิทั้งปวง

ในเนื้อหานี้ศึกษาเกี่ยวกับปฏิสนธิและจิตตสันตติ โดยพูดถึงปฏิสนธิที่เกิดในกามภพ รวมถึงทุเหตุกปฏิสนธิและติเหตุกปฏิสนธิ แสดงให้เห็นถึงความเชื่อมโยงกันระหว่างปฏิสนธิ การเกิดและดับของจิตที่เกิดขึ้นในชีวิต น

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 200 ฉันใด ปฏิสนธิจิต และภวังคจิต เป็นต้น ย่อมหมุนเวียนไปในภพอื่นอีก ฉันนั้น ๆ ก็พวกผู้รู้ พิจารณาปฏิสนธิจิตเป็นต้นนี้ (ว่า) ไม่ยั่งยืนถ

บทความนี้กล่าวถึงแนวทางในการพิจารณาปฏิสนธิจิตและภวังคจิตในอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งมีความสำคัญต่อการบรรลุถึงธรรมอันสงบและการหลุดพ้นจากความผูกพันต่างๆ ในภพ ถ้าผู้รู้พิจารณาแล้วเข้าถึงการตัดขาดจากเครื่องผูก

se ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 201 พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ [ข้อความเบื้องต้น] ก็พระอาจารย์ครั้นแสดงวิถีสังคหะ (คือการสงเคราะห์วิถีจิต) ด้วยคำมีประมาณเพียงเท่านี้แล้ว

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะและวิถีของการสงเคราะห์จิตที่พระอาจารย์ได้กล่าวถึง โดยเริ่มจากการแสดงวิถีจิตฺตวเสเนว และปวัติสังคหะในสองกาล ได้แก่ กาลแห่งปฏิสนธิและจุติจิต รวมถึงการอธิบายคำว่าอบายและสุ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 202 จึงชื่อว่ากามสุคติภูมิ ฯ แม้ในบททั้งหลายที่เหลือ ก็มีนัยดังกล่าวมา แล้วนั้นฯ [อธิบายคำว่า นรก เป็นต้น] แดนที่ชื่อว่านิรยะ (นรก) เพร

บทความนี้นำเสนอคำอธิบายเกี่ยวกับนรกและกำเนิดของสัตว์ต่าง ๆ เช่น ดิรัจฉานและเปรต โดยใช้คำศัพท์และคำอธิบายที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติของแต่ละประเภทสัตว์ เนื้อหาเน้นการเข้าใจในความหมายและเหตุผลที่อยู่เบื้อง

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 203 ก็หาไม่ ได้แก่พวกเปรตที่เป็นอสูร ฯ ส่วนเวปจิตติอสูรนอกนี้ ชื่อว่า อสูร เพราะอรรถว่า ไม่ใช่เทวดา คือเป็นข้าศึกของเทวดาฯ ก็ใน บทว่า อ

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอสูรที่ถูกจำแนกว่าเป็นเปรตและความหมายของมนุษย์ โดยเน้นถึงคุณสมบัติที่ทำให้มนุษย์มีความสำคัญในการบรรลุธรรม ข้อความอธิบายถึงการตีความคำว่า 'มนุษย์' และการเปรียบเทียบกับเทวดาในชั้

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 204 ในอธิการว่าด้วยภูมิ ๔ นี้ ฯ แม้ในบทที่เหลือทั้งหลายก็ย่างนั้น [อธิบายคำว่า เทวดา เป็นต้น] เทพทั้งหลายที่ชื่อว่าจาตุมมหาราชิกา เพราะ

บทความนี้เสนอการอธิบายเกี่ยวกับเทวดาในชั้นต่างๆ โดยเฉพาะจาตุมหาราชิกาและดาวดึงส์ โดยมีการอธิบายความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับชน ๓๓ คนที่บำเพ็ญบุญและบังเกิดในสถานที่ของเทพ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงลักษณะของเทพใน

အ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 205 [อธิบายคำว่า พรหม เป็นต้น] เหล่าเทพที่ชื่อว่าพรหมปาริสัชชา (คือเป็นบริษัทของพรหม) เพราะอรรถว่า เกิดในบริษัทของมหาพรหมเหล่านั้น เพ

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับความหมายและประเภทของพรหมในการพระอภิธรรม โดยมีการระบุถึงประเภทต่างๆ ของพรหม เช่น พรหมปาริสัชชา และพวกพรหมชั้นอื่น ซึ่งมีคุณลักษณะพิเศษตามที่กล่าวถึงในตำราอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอ

॥ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 206 รัศมีแห่งสรีระเป็นกลุ่มก้อน ไม่เคลื่อนที่ ท่านเรียกว่า "สุภา" (คือ มีรัศมีมีสวยงาม) ฯ พวกพรหมที่ชื่อว่าปริตตสุภา เพราะอรรถว่า มีส

เนื้อหานี้กล่าวถึงรัศมีแห่งสรีระในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยการอธิบายถึงพรหมที่มีคุณลักษณะต่างๆ เช่น ปริตตสุภา, อัปปมาณสุภา, และสุภากิณณา เป็นต้น นอกจากนี้ยังพูดถึงการสถิตของพรหมที่มีรัศมีงดงามและความสำค

નૂ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 207 และพระอรหันต์ผู้บริสุทธิ์เท่านั้น ๆ อีกนัยหนึ่ง ที่อยู่ของพรหม เหล่านี้ บริสุทธิ์ เพราะไม่มีเรื่องพอใจและขัดใจ เพราะเหตุนั้น จึง

บทความนี้กล่าวถึงลักษณะของพรหมในชั้นต่าง ๆ โดยเริ่มจากคำนิยามที่หลากหลายถึงว่าสุทธาวาส และการอธิบายความสำคัญของพระอรหันต์กับการเข้าถึงชั้นพรหมที่สูงขึ้นในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งสรุปได้ว่าบุคคลที่ไม่ใ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 208 พระอนาคามีและพระอรหันต์ในชั้นสุทธาวาสนั้น เป็นอันท่านอาจารย์ กล่าวไว้แล้ว ฯ บทว่า เสสฏฐานสุ ความว่า พระอริยาเจ้าทั้งหลาย และแม้ผู้ท

ในบทนี้เนื้อหาเกี่ยวกับพระอนาคามีและพระอรหันต์ในชั้นสุทธาวาส โดยอาจารย์ได้กล่าวถึงสถานที่ต่าง ๆ ที่พระอริยเจ้าและผู้มิใช่พระอริยเจ้าได้รับการเกิดในแต่ละภพ รวมถึงการอธิบายการเกิดของสัตว์ที่มีอาการบกพร่

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 209 ไว้ว่า "บุคคลบางพวกเป็นอเหตุกปฏิสนธิ (คือมีปฏิสนธิไม่มีเหตุ) เป็นผู้มีอินทรีย์ไม่บกพร่อง (ไม่วิกลวิการ) แต่มีวิจารณญาณน้อย เป็นปกติ

ในเอกสารนี้กล่าวถึงวินิปาติกเปรตซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับภุมมเทวดา โดยที่เนื้อหาสื่อถึงการไม่มีการกำหนดอายุของสัตว์อบายและมนุษย์ รวมถึงกรรมที่กำหนดอายุในอบาย การพูดถึงความแตกต่างของสัตว์ในอบายที่มีอายุย

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 210 ยังไม่สินไป ฯ พวกภุมมเทวดา ก็มีกรรมเป็นประมาณเหมือนกัน ฯ [กำหนดอายุมนุษย์และเทวดาเทียบกัน] ความจริง สัตว์บางเหล่า ที่เกิดแล้วแม้ในห

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการกำหนดอายุของมนุษย์และเทวดา ความยาวของการดำรงอยู่ในภุมมเทวดา บางชนิดมีอายุได้แค่ 9 วันในขณะที่บางชนิดอาจอยู่ได้จนถึงชั่วกัลป์ ทว่ามนุษย์ถือว่ามีอายุเฉลี่ยไม่เกิน 200 ปี พระพุทธเจ